COVERS VAN DE 20e EEUW 6 – De Berlijnse Muur – DE TIJD 17 november 1989

In augustus 1961, toen de Koude Oorlog ver beneden het nulpunt werd uitgevochten, besloot de Russische leider Chroesjtsjov tot een rigoureuze maatregel. Berlijn, het brandpunt van de internationale spanningen, was sinds de Tweede Wereldoorlog door de grootmachten in sectoren verdeeld. Tussen de Russische sector en die van de Westerse mogendheden werd een muur gebouwd die onderling verkeer en communicatie onmogelijk maakte. 

In korte tijd was Oost-Duitsland (DDR) geheel van het Westen afgesloten. Families werden voor lange tijd gescheiden en Berlijn, eens een bruisende wereldstad, werd in stukken gehakt. De muur werd het symbool van de onverzoenlijkheid; zolang de muur er was kon er geen sprake zijn van een normale verhouding tussen Oost en West. 

In 1963 bezocht de Amerikaanse president John F. Kennedy Berlijn. Hij riep een ieder die het communisme enig vertrouwen wenste te geven op naar Berlijn te komen (‘Let them come to Berlin’) en stelde vast dat elke wereldburger die de vrijheid nastreefde solidair moest zijn met de bewoners van de verdeelde stad (‘Ich bin ein Berliner’). Deze oproep maakte diepe indruk. 

Toch duurde het bijna dertig jaar voor de inwoners van het Oostblok de muur letterlijk neerhaalden. Een opening in de Hongaarse grens zorgde voor een stroom van duizenden vakantiegangers. In korte tijd ontstond een ware volksverhuizing via Hongarije, Praag en andere gaten in het IJzeren Gordijn. Ook de leiding van de DDR, die kort daarvoor nog trots het veertigjarig bestaan van de communistische staat had gevierd, moest de grenzen openen. Het einde van de muur was onafwendbaar (november 1989). De Duitsers uit oost en west vierden een grandioos volksfeest en een ieder die het wilde hakte een stuk beton uit het bouwwerk, dat voor zo veel ellende had gezorgd. Een jaar later was de hereniging van Duitsland een feit.